Στα προηγούμενα άρθρα αναφερθήκαμε στην ανατομία, τη φυσιολογία και τις παθήσεις του γαστρεντερικού. Από εδώ και πέρα θα αναφερθούμε στην αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών μέσα από τη Φυσικοπαθητική Θεραπευτική.
Το γαστρεντερικό είναι ένα σύστημα που αν και φαίνεται ότι δεν έχει την πρωτοκαθεδρία σε σχέση με τα άλλα συστήματα στο εξελεγκτικό επίπεδο, παρόλα αυτά παίζει σημαντικότατο ρόλο για όλο τον οργανισμό και είναι αλληλένδετο με τη λειτουργία του, καθώς έχει τη δυνατότητα να τον επηρεάσει θετικά ή αρνητικά μέσω της παροχής των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών για τη λειτουργία των οργάνων. Εάν τα θρεπτικά αυτά συστατικά, που αποτελούν την πρώτη ύλη της λειτουργίας τους, δεν υπάρχουν σε επάρκεια μέσα στο σώμα μας, στην καλύτερη περίπτωση κάποια όργανα θα αρχίσουν να δυσλειτουργούν. Ανέκαθεν η «κακή» πέψη ήταν συνδεδεμένη με ελαττωμένη ζωτικότητα και με προβλήματα υγείας, σε αντίθεση με την «καλή» πέψη και ένα υγιές γαστρεντερικό σύστημα που θεωρείται η βάση της καλής υγείας.
Εμφανής είναι η επιδείνωση της λειτουργίας του γαστρεντερικού σε ηλικιωμένα άτομα, επιδείνωση που γίνεται φανερή με την αύξηση των αερίων στο έντερο (γνωστή η σχέση των αερίων με την ηλικία αυτή στους πάντες). Παρόλα αυτά δεν γίνεται αντιληπτός ο φαύλος κύκλος των προβλημάτων δυσαπορρόφησης στον οποίο περιέρχονται τα ηλικιωμένα αυτά άτομα και έχει σαν επακόλουθο τις ελλείψεις σε σημαντικά διατροφικά στοιχεία και τελική κατάληξη τη συνολική επιδείνωση της υγείας τους. Οι ελλείψεις αυτές μπορούν να ανιχνευθούν και να συμπληρωθούν μέσω ηλεκτρονικής εξομοίωσης των διατροφικών στοιχείων, ώστε να διακοπεί ο φαύλος αυτός κύκλος.
Με αυτόν τον τρόπο εξατομικεύεται η ορθομοριακή ιατρική για τον καθένα χωριστά, χωρίς να στηριζόμαστε σε πρωτόκολλα, που εν πολύς έχουν μικρή αξία, μια και ο καθένας είναι διαφορετικός, έχει διαφορετικές ελλείψεις και επομένως διαφορετικές ανάγκες.
Επίσης, μπορούμε να αναφέρουμε τη συσχέτιση του πεπτικού συστήματος με προβλήματα του δέρματος (ακμή, ψωρίαση, δερματίτιδες), αλλεργίες (βρογχικό άσθμα), ενδοκρινικά προβλήματα (προβλήματα θυρεοειδούς) και φυσικά προβλήματα σε όλα τα όργανα που σχετίζονται περισσότερο άμεσα με αυτό, όπως το ήπαρ, το πάγκρεας κλπ. Οι περισσότερες χρόνιες ασθένειες του πεπτικού συστήματος μπορούν να προληφθούν και οι γενικοί κανόνες για να βελτιωθεί μία παθολογική κατάσταση του γαστρεντερικού είναι παρόμοια με τους κανόνες για την πρόληψη των παθήσεών του.
Ποιοι είναι οι γενικοί κανόνες;
Βρίσκεστε αντιμέτωποι με Πεπτικά προβλήματα; Τί μπορείτε να κάνετε για να προστατεύσετε ή να αποκαταστήσετε την υγεία του πεπτικού σας συστήματος; Επηρεάζεται αρχικά η υγεία του από τη συμπεριφορά και τον τρόπο ζωής μας; Η απάντηση είναι καταφατική.
Γενικά, πρέπει να λάβουμε προφυλάξεις και να βελτιώσουμε ή να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας στα κάτωθι:
-Τα ταξίδια μπορούν να αποτελέσουν μία από τις αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν ανισορροπία στο γαστρεντερικό μας σύστημα, είτε με την αλλαγή των συνηθειών της καθημερινότητας είτε των συνθηκών υγιεινής (πολλά άτομα εμφανίζουν δυσκοιλιότητα ή διάρροιες κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού). Επομένως, θα πρέπει να προετοιμαστούμε κατάλληλα και να κρατήσουμε όσο το δυνατόν τους ορθούς κανόνες υγιεινής και να είμαστε πολύ προσεκτικοί γιατί π.χ. μία σοβαρή γαστρεντερίτιδα σε ένα ταξίδι σε υποβαθμισμένη περιοχή, μπορεί να έχει μεγάλο μελλοντικό κόστος στην υγεία μας.
– Αποφεύγουμε την άσκοπη λήψη αντιβιοτικών. Τα αντιβιοτικά μαζί με τα παθογόνα βακτηρίδια σκοτώνουν επίσης και τα ευεργετικά -φιλικά βακτηρίδια της χλωρίδας μας που κρατούν το πεπτικό μας σύστημα υγιές (μερικοί υποστηρίζουν ότι η καταστροφή μπορεί να φθάσει και στο 60% του πληθυσμού τους σε μία αντιβίωση). Το αποτέλεσμα είναι ότι οι μύκητες που δεν επηρεάζονται από τα συνηθισμένα αυτά αντιβιοτικά που χορηγούνται στις μικροβιακές λοιμώξεις, βρίσκουν την ευκαιρία να αυξηθούν πολλαπλασιαζόμενα στις περιοχές του εντέρου που δεν καλύπτονται πλέον από τα φιλικά βακτηρίδια της χλωρίδας μας. Το αποτέλεσμα είναι να ξεκινήσει μια «δυσβίωση του εντέρου», που έχει σαν κατάληξη τη φλεγμονή του εντερικού βλεννογόνου και την τελική καταστροφή της υγείας του εντέρου μας. Με τον ίδιο μηχανισμό συμβαίνουν και στον γυναικείο κόλπο οι γνωστές στις γυναίκες μυκητιασικές κολπίτιδες που ακολουθούν τις αντιβιώσεις.
Επομένως, παίρνουμε αντιβιοτικά μόνον όταν είναι απαραίτητο, ποτέ με προσωπική πρωτοβουλία και κατά την περίοδο αυτή παίρνουμε όσον το δυνατόν μεγαλύτερη υποστήριξη από έτοιμες καλλιέργειες γαλακτοβακίλων, δηλαδή συμπληρώματα προβιοτικών.
Εκτός από τα αντιβιοτικά υπάρχουν πολλά φάρμακα που βλάπτουν το έντερο και εμποδίζουν τη φυσιολογική λειτουργία του πεπτικού σύστήματος. Σε αυτά περιλαμβάνονται αντιόξινα, αντιφλεγμονώδη φάρμακα και η ασπιρίνη (χρησιμοποιούνται ευρέως σε αρθρίτιδες), κορτικοστεροειδή, αντισταμινικά, υπακτικά κ.α. Η αποφυγή τους όταν είναι δυνατόν ή η λελογισμένη χρήση τους αντί της κατάχρησής τους, θα περιορίσει τις παρενέργειες που έχουν στο πεπτικό.
Την ίδια επίδραση έχουν και περιβαλλοντικές τοξίνες, χημικά, χρωστικές, βελτιωτικά της γεύσης, βαρέα μέταλλα κλπ. Επομένως και αυτές θα πρέπει να αποφεύγονται όσο είναι δυνατόν.
– Ο επαρκής ύπνος ωφελεί και το πεπτικό μας σύστημα, όπως και γενικά τον οργανισμό μας, προκειμένου να γίνουν οι καθημερινές αποκαταστάσεις και επιδιορθώσεις των βλαβών που συμβαίνουν από τη φυσιολογική καθημερινή φθορά. Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος για να σεβόμαστε το χρόνο του ύπνου που απαιτεί ο οργανισμός μας με το σωστό πρόγραμμα και την επαρκή διάρκεια.
– Τα αλκοολούχα ποτά θα πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο, γιατί το οινόπνευμα που περιέχουν έχει επιπτώσεις, όχι μόνο στο συκώτι (γεγονός που είναι γνωστό στους πάντες), αλλά είναι τοξικό και στο υπόλοιπο γαστρεντερικό σύστημα (το έντερο), όπως και στα άλλα όργανα, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου, του παγκρέατος και των μυών. Επομένως, κρατήστε την κατανάλωση χαμηλά στα δύο ποτηράκια κόκκινο κρασί ημερησίως, ποσότητα που θεωρείται και επωφελής λόγω των ανθοκυανινών και άλλων αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχει το κρασί.
-Το στρες, το άγχος είναι πια μέρος της ζωής μας σήμερα. Όταν το επίπεδό του κυμαίνεται σε λογικά επίπεδα μπορεί και να αποτελεί και κινητήρια δύναμη, που μας βοηθάει να αποδώσουμε αποτελεσματικότερα π.χ. στην εργασία μας. Το πρόβλημα είναι όταν είναι αυξημένο, με αποτέλεσμα τα όργανα του γαστρεντερικού να είναι από τα πρώτα όργανα που επηρεάζονται αρνητικά. Πολλοί γνωρίζουν τις διάρροιες που προκαλούνται από την επίδρασή του π.χ. σε περίοδο εξετάσεων, τη συνδρομή του στο έλκος ή στο ευερέθιστο έντερο κλπ.
Ελέγχουμε και αποφεύγουμε τις πηγές που μας προκαλούν άγχος και ταυτόχρονα αναζητούμε τεχνικές μείωσής του, όπως είναι η γυμναστική, η γιόγκα, η θετική σκέψη κτλ.
-Το κάπνισμα είναι βλαβερό για ολόκληρο τον ανθρώπινο οργανισμό από το δέρμα μέχρι τον εγκέφαλο. Μας δίνει ένα τεράστιο ποσό «ελευθέρων ριζών» που πρέπει ο οργανισμός να αδρανοποιήσει. Φυσικά, τα όργανα του γαστρεντερικού δεν είναι τα πρώτα όργανα που επηρεάζονται, αλλά μπορείτε να κατανοήσετε τις αρνητικές επιδράσεις από τα συμπτώματα που προκαλούνται σε ένα άτομο που δεν είναι εθισμένο και καπνίσει. Θα παρουσιάσει συμπτώματα, όπως ναυτία, ζάλη, κακοδιαθεσία κλπ. Το ίδιο συμβαίνει και σε καπνιστές που υπερβαίνουν τον συνηθισμένο ημερήσιο αριθμό τσιγάρων.
Η επίδρασή του φαίνεται επίσης στην πρόκληση αρνητικών συμπτωμάτων σε άτομα που πάσχουν από πεπτικό έλκος, οισοφαγίτιδα ή γαστρίτιδα. Το έχουν συσχετίσει με την νόσο του Crohn, τη χολολιθίαση κ.α. Επιβαρύνει επιπλέον το ήπαρ μειώνοντας την αντοχή του, σε άτομα που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ.
Γνωστό επιπλέον είναι ότι πολλά άτομα κινητοποιούν το έντερό τους το πρωί για την αφόδευση με το κάπνισμα. Η πλέον σωστή απόφαση για όσους καπνίζουν είναι να το κόψουν. Δεν μπορούν να κάνουν μεγαλύτερο δώρο στον εαυτό τους από τη διακοπή του καπνίσματος.
– Στην αφυδάτωση ο οργανισμός μας αντιδρά με το αίσθημα της δίψας για να καλύψει τις ανάγκες του σε νερό. Η ενυδάτωση του οργανισμού είναι σημαντική για την υγεία του πεπτικού, όπως και όλου του οργανισμού μας για να μπορεί να λειτουργεί ικανοποιητικά. Γνωστό είναι ότι μπορούμε να επιβιώσουμε επί μακρόν χωρίς τροφή, αλλά όχι χωρίς νερό. Η έλλειψη νερού στο γαστρεντερικό εκδηλώνεται με δυσκοιλιότητα (υπερβολική αφυδάτωση των κοπράνων) και η μη επαρκής καθημερινή λήψη νερού μπορεί να αποτελέσει μία από τις αιτίες της πάθησης αυτής.
Η ημερήσια ποσότητα νερού που είναι απαραίτητη στον οργανισμό μας ανέρχεται στα 2-3 λίτρακαι φυσικά επηρεάζεται από τις συνθήκες του περιβάλλοντος (καλοκαίρι- ιδρώτας) και τη δραστηριότητα. Δεν θα πρέπει να στηριζόμαστε στο αίσθημα της δίψας για να πιούμε νερό. Θα πρέπει οπωσδήποτε να καταναλώνουμε την προαναφερθείσα ποσότητα είτε διψάμε είτε όχι, κυρίως στα ενδιάμεσα των γευμάτων και όχι πριν το φαγητό.
– Η ηλικία και η γήρανση δεν έχει μόνο επιπτώσεις στην εξωτερική μας εμφάνιση, αλλά και σε όλα τα συστήματα του οργανισμού μας. Μία από τις επιπτώσεις στο πεπτικό είναι η μείωση των ωφέλιμων βακτηριδίων του εντέρου που αποτελούν φυσιολογικά τη χλωρίδα του, με παράλληλη ανάπτυξη και αύξηση του πληθυσμού των επιβλαβών μικροοργανισμών, βακτηριδίων και μυκήτων. Αυτό έχει σαν συνέπεια την υποβάθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς το 80% αυτού σχετίζεται με το έντερο και τους μικροοργανισμούς της χλωρίδας που το υποστηρίζουν και το διατηρούν υγιές.
Η ανάπτυξη και αύξηση των παθογόνων μικροοργανισμών προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις, με φλεγμονή του τοιχώματος του εντέρου και καταστροφή του «φίλτρου του εντέρου» (διαπερατό έντερο), με σήψη των φυτικών τροφών αντί της διάσπασής τους, με τη δυσαπορρόφηση των ωφέλιμων συστατικών των τροφών και τη δημιουργία ελλείψεων στον οργανισμό, με αύξηση των τοξικών προϊόντων που παράγονται από τον μεταβολισμό των πολλών παθογόνων μικροοργανισμών και την τοξίνωσή μας.
Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη τοξίνωση του οργανισμού, με τελική κατάληξη την καταστροφή του φίλτρου του εντέρου (διαπερατό έντερο), την ανάπτυξη τροφικών δυσανεξιών και αλλεργιών σε τροφές και ένα φαύλο κύκλο ελλείψεων και δυσαπορρόφησης, με παράλληλη επιβλαβή κινητοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος με τις δυσανεκτικές τροφές.
Έτσι διαφαίνεται η σημασία στα ηλικιωμένα άτομα της υποστήριξης της χλωρίδας τους και της ανεύρεσης και αποκατάστασης των ελλείψεων σε ιχνοστοιχεία, βιταμίνες και άλλα ορθομοριακά στοιχεία που λείπουν από τον οργανισμό τους. Αυτό θα τους δώσει τη δυνατότητα της πρόληψης και διασφάλισης της υγείας τους, καθώς και της επιστροφής τους σε ένα καλύτερο επίπεδο υγείας, εάν ήδη έχουν μπει σ’ αυτόν τον φαύλο κύκλο.
Βελτίωση και διατήρηση της υγείας του πεπτικού συστήματος
1. Επιλέξτε υψηλής ποιότητας, φρέσκιες, βιολογικές, εποχιακές, κατά προτίμηση τροφές. Οι βιολογικές τροφές αναμφίβολα είναι λιγότερο επιβαρυμένες από τις συμβατικές και στις φρέσκιες τα συστατικά παρέχονται αναλλοίωτα.
2. Υιοθετήστε ένα υγιές διαιτολόγιο που θα περιλαμβάνει όσο περισσότερες ωμές τροφές γίνεται. Τα ωμά τρόφιμα έχουν ένζυμα που βοηθούν στην πέψη και είναι ιδιαίτερα σημαντικά όταν ο οργανισμός αναρρώνει και μπορεί να έχει ελλείψεις ενζύμων. Τα ένζυμα καταστρέφονται με τη θερμοκρασία που αναπτύσσεται στο μαγείρεμα. Η κατανάλωση επεξεργασμένων υδατανθρακών (κυρίως γλυκών) και έτοιμων ή προπαρασκευασμένων γευμάτων θα πρέπει να αποφεύγεται. Δεν παρέχουν τα διατροφικά στοιχεία που χρειάζεται ο οργανισμός και επιπλέον τον επιφορτίζουν με άχρηστες θερμίδες και «κακά» λιπαρά. Τα φρούτα πρέπει καταναλώνονται μόνα τους. Περιέχουν πολλά ένζυμα και αφομοιώνονται σε βραχύ χρόνο (20-30 λεπτά). Όταν τα καταναλώνουμε μαζί με άλλα τρόφιμα, επιβραδύνεται κατά πολύ η αφομοίωσή τους και μπορεί να υποστούν ζύμωση.
3. Πρέπει να υπάρχει επάρκεια λαχανικών στα γεύματα ακόμη και μέχρι ποσοστού 80% της τροφής. Συμπεριλάβετε στη διατροφή σας άφθονες ίνες (δυσαπορρόφητους υδατάνθρακες) από τα λαχανικά, καθώς επίσης και από τα όσπρια, τους ξηρούς καρπούς, τα φρούτα και τα ανεπεξέργαστα δημητριακά. Βοηθούν στην επίλυση προ-βλημάτων δυσκοιλιότητας, υπερχοληστεριναιμίας, τους διαβητικούς να ελέγξουν τα επίπεδα γλυκόζης του αίματος και αυξάνουν το αίσθημα κορεσμού που μας βοηθάει να τρώμε λιγότερο και να ελέγχουμε την αύξηση του βάρους μας.
4. Μη βιάζεστε στο φαγητό και εάν μπορείτε κάντε τα γεύματά σας μια μικρή ιεροτελεστία μασώντας αργά. Η πέψη των υδατανθράκων (άμυλα, σάκχαρα) ξεκινά από το στόμα σας με την ανάμειξή τους με το σάλιο και τα ένζυμά του. Επίσης, με την καλή κατάτμηση των τροφών προετοιμάζεται η τροφή και για τα επόμενα στάδια της πέψης. Η ανάμειξη των τροφών με το σάλιο και τα ένζυμα, όχι μόνο βοηθά την πέψη, αλλά καταστρέφει και ένα μέρος του μικροβιακού φορτίου που φέρει η τροφή αποστειρώνοντάς την. Μην τρώτε «στο πόδι» και πολύ περισσότερο μην τρώτε στην τηλεόραση, γιατί δεν καταλαβαίνετε πόσο τρώτε και παραβιάζετε το αίσθημα κορεσμού. Προτιμάτε μικρά και περισσότερα γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας και όχι λίγα και μεγάλα και αφήστε να περάσουν τουλάχιστον δύο ώρες μεταξύ κατάκλισης και τελευταίου γεύματος της η-μέρας.
3. Η επάρκεια των οξέων του στομάχου (HCl) είναι απαραίτητη για τη διάσπαση των πρωτεϊνών, καθώς αυτή ξεκινά από το στομάχι. Επιπλέον, καταστρέφει ένα μέρος του μικροβιακού φορτίου και των παρασίτων που φέρει η τροφή, διεγείρει την έκκριση χολής – παγκρεατικών ενζύμων, την απορρόφηση βιταμινών (φολικό οξύ, βήτα καροτένιο) και ιχνοστοιχείων (Cα ,Mg, Ζn κ.ά.). Άτομα με υπερχλωρυδρία έχουν προβλήματα στην πέψη. Δυσκολεύονται στην πέψη των πρωτεϊνών, παρουσιάζουν παράταση του χρόνου παραμονής της τροφής στο στομάχι και πολλές φορές το σύμπτωμα του οπισθοστερνικού αισθήματος καύσου που παρουσιάζουν, μπορεί να εκληφθεί ως σύμπτωμα υπερχλωρυδρίας (υφίσταται σαν σύμπτωμα και στις δύο καταστάσεις) και να χορηγηθούν αντιόξινα σκευάσματα που θα επιδεινώσουν μακροπρόθεσμα το πρόβλημα παρά το γεγονός ότι βελτιώνουν προσωρινά τα συμπτώματα.
4. Τα πεπτικά ένζυμα είναι σημαντικά για την απορρόφηση των τροφών στο λεπτό έντερο, όπου και απορροφάται το 90% των θρεπτικών ουσιών. Οι τροφές στην πορεία τους προς το έντερο εφοδιάζονται με ένζυμα (πρωτεάσες, λιπάσες, αμυλάσες κ.α.) που παράγονται από το πάγκρεας και το ήπαρ (χολή). Αυτά βοηθούν στη διάσπαση και αφομοίωση των υδατανθράκων, των λιπών και των πρωτεϊνών. Σε άτομα που παρουσιάζουν δυσπεπτικά προβλήματα και μετεωρισμούς, που οφείλονται στην ανεπάρκεια των ενζύμων λόγω μείωσης της παραγωγής τους από το πάγκρεας, η χορήγηση των ενζύμων σαν συμπλήρωμα διατροφής θα αποκαταστήσει τη δυσλειτουργία στην πέψη μέσα από την αποκατάσταση της διαδικασίας διάσπασης των τροφών.
Υπάρχουν και ένζυμα που λείπουν από τον οργανισμό, όπως η λακτάση που δημιουργεί προβλήματα στην πέψη του γάλακτος, την δυσανεξία στη λακτόζη. Η αποφυγή των γαλακτοκομικών είναι η λύση. Επίσης, μπορεί να δοκιμασθεί η λήψη συμπληρώματος διατροφής λακτάσης.
5. Η κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν γαλακτοβακίλους (προβιοτικά-probiotics), όπως το γιαούρτι ή το κεφίρ ή και τρόφιμα που προέρχονται από ζύμωση όπως π.χ. το ζυμωμένο-ξινό λάχανο, εμπλουτίζουν με φιλικά βακτηρίδια τη χλωρίδα του εντέρου, προάγουν την υγεία του, τη λειτουργία της πέψης και την αφομοίωση των θρεπτικών συστατικών της τροφής.
Εναλλακτικά, η λήψη σκευάσματος συμπληρωμάτων προβιοτικών, μπορεί να υποκαταστήσει τις τροφές αυτές. Επίσης, είναι απαραίτητη η λήψη τους όταν υπάρχει ή κινδυνεύουμε να δημιουργηθεί πρόβλημα στη χλωρίδα του εντέρου όπως π.χ. κατά τη λήψη αντιβίωσης.
Η τροφή που καταναλώνουν οι μικροοργανισμοί της χλωρίδας ονομάζονται «πρεβιοτικά» (prebiotics) και βρίσκονται σε υδατάνθρακες, όπως η φρουκτόζη. Οι τροφές που τους βοηθούν στην ανάπτυξή τους είναι οι φυτικές τροφές, όπως κρεμμύδια, σκόρδο, πράσινα κρεμμυδάκια, πράσο, σπαράγγια, ρεβιθιά, φακές και δημητριακά, όπως π.χ. η βρώμη.
6. Η παροχή πρωτεϊνών και ωμέγα-3 λιπαρών οξέων μπορεί να συνδυαστεί με την κατανάλωση μικρών λιπαρών ψαριών, όπως η σαρδέλα, το σκουμπρί κ.ά. Εναλλακτικά υπάρχουν συμπληρώματα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων σε μορφή υγρού ή κάψουλας. Είναι απαραίτητο να συμπεριλαμβάνονται στη διατροφή μας. Ωμέγα 3 λιπαρά οξέα μας παρέχουν επίσης ο λιναρόσπορος, τα άγρια χόρτα, όπως η γλιστρίδα και οι ξηροί καρποί, όπως τα καρύδια.
7. Η προσπάθεια μείωσης του βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα είναι σημαντική και μπορεί να βελτιώσει τα δυσάρεστα συμπτώματα του πεπτικού συστήματος σε υπέρβαρα άτομα. Πέραν των περίπλοκων επιδράσεων της παχυσαρκίας στη λειτουργία της πέψης, η αποφόρτιση και μόνον της πίεσης στα όργανα της κοιλιακής χώρας (στομάχου, εντέρου και όλων των άλλων) από το λίπος της κοιλιακής χώρας θα βελτιώσει την κατάσταση.
8. Η άσκηση βοηθάει πολύ και το πεπτικό σύστημα. Η καθιστική ζωή επιβραδύνει τη πέψη. Το γρήγορο βάδισμα είναι η τέλεια άσκηση για την ρύθμιση της αφόδευσης. Επιπλέον, βοηθάει και στη ρύθμιση του βάρους, στην καλύτερη φυσική κατάσταση του οργανισμού και στην επάρκεια της βιταμίνη D, εάν γίνεται στην ύπαιθρο.
Δυσκοιλιότητα
– Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο. Αυξήστε την ποσότητα των δυσαπορρόφητων φυτικών ινών σε ένα σωστά δομημένο διαιτολόγιο. Υπάρχουν στα λαχανικά, στα όσπρια, στους ξηρούς καρπούς, στα φρούτα και τα ανεπεξέργαστα δημητριακά. Ανακαλύψτε τις πιθανές σας ελλείψεις σε ιχνοστοιχεία, βιταμίνες, προβιοτικά, ένζυμα. Για να έχετε αποτελέσματα πρέπει να καλύψετε σωστά τις ελλείψεις του οργανισμού και όχι να παίρνετε άσκοπα συμπληρώματα που σας επιβαρύνουν χωρίς να έχετε το επιθυμητό αποτέλεσμα, ενώ παράλληλα χάνετε και χρήματα. Απευθυνθείτε σε ειδικό για την διατροφή σας.
– Δραστηριοποιηθείτε, ασκηθείτε, περπατήστε, ανεβείτε και κατεβείτε σκαλοπάτια, μην παίρνετε τον ανελκυστήρα ειδικά στην κάθοδο. Η άσκηση βοηθά, όπως και η διατροφή.
– Μην αναστέλλετε τις κενώσεις του εντέρου, γιατί κινδυνεύετε να δημιουργήσετε «καθ έξην δυσκοιλιότητα».
– Μειώστε το στρες και βελτιώστε την κακή ψυχολογική σας κατάσταση με τεχνικές θετικής σκέψης, διαλογισμό, γυμναστική, γιόγκα. Δείτε μήπως η αλλαγή κάποιου από τα φάρμακα που παίρνετε (αντικαταθλιπτικά, ηρεμιστικά, αντιυπερτασικά, σκευάσματα σιδήρου κτλ) μπορεί να έχει σαν παρενέργεια τη δυσκοιλιότητα και σε συνεννόηση με το γιατρό σας θα πρέπει να το αλλάξετε.
– Μην στηρίζεστε στα υπακτικά, γιατί δρουν συμπτωματικά και μακροχρόνια θα τα συνηθίσετε και θα χειροτερέψει η δυσκοιλιότητα. Δεν αποτελούν λύση του προβλήματος.
– Προσπαθήστε να κτίσετε το αντανακλαστικό της αφόδευσης μεταξύ εγκεφάλου και εντέρου.
– Αποκλείστε την πιθανότητα της ύπαρξης υποκρυπτόμενης σοβαρής παθολογίας, όπως ο όγκος του εντέρου με τη βοήθεια του γιατρού σας (ορθοσιγμοειδοσκόπηση, κολονοσκόπηση, ακτινογραφίες, μαγνητική τομογραφία).
Αιμορροΐδες
– Βελτιώστε τη διατροφή σας.
– Καταπολεμήστε τη δυσκοιλιότητα.
– Μειώστε το σωματικό σας βάρος.
– Αποφύγετε την ορθοστασία.
– Αποφύγετε να κουβαλάτε βαριά πράγματα. Η αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης σας επιβαρύνει.
– Στον τοκετό, που αποτελεί μια από τις αιτίες για να εμφανίσετε αιμορροΐδες, επικεντρωθείτε στη ρύθμιση των κενώσεων για να μην προσθέσετε άλλον έναν επιβαρυντικό παράγοντα.
– Επικεντρωθείτε στην τοπική υγιεινή της περιοχής για να μην φλεγμαίνουν οι αιμορροΐδες.
– Ανατάξτε τις εξωτερικές αιμορροΐδες όποτε σας δίνεται η δυνατότητα, ώστε να μην τους δώσετε τη δυνατότητα να θρομβοθούν.
– Αποφύγετε τα οινοπνευματώδη ποτά, τα καρυκεύματα στο φαγητό, το κάπνισμα και τα γλυκά, γιατί συμβάλουν στην εμφάνιση, στην αναζωπύρωση και στην επιδείνωσή τους. Επίσης, προσπαθήστε να εντοπίσετε πιθανές τροφές που σας πειράζουν και επιδεινώνουν το πρόβλημα.
– Αποκλείστε την πιθανότητα ύπαρξης υποκρυπτόμενης σοβαρής παθολογίας, όπως ο όγκος του εντέρου (ορθοσιγμοειδοσκόπηση).
Νόσος του Crohn και ελκώδης κολίτιδα
– Προσπαθήστε να αποφύγετε το στρες σε οποιαδήποτε μορφή. Οδηγεί στην εκδήλωση της πάθησης και στις αναζωπυρώσεις. Ο μέσος δρόμος στην καθημερινή σας ζωή αποτελεί τη συμμετοχή σας στην θεραπεία και την προστασία σας. Βοηθά να περιορισθούν οι κρίσεις και να βελτιωθεί η υγεία σας.
– Η διατροφή παίζει σοβαρότατο ρόλο και χρειάζεται να ακολουθήσετε «προσωπικό υποαλλεργικό διαιτολόγιο». Διορθώστε τα διατροφικά σφάλματα, εμπλουτίστε τη διατροφή σας με φυτικές ίνες, μειώστε τα γλυκά και τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες.
– Εντοπίστε τις τροφικές αλλεργίες ή τροφικές δυσανεξίες. Αποφεύγετε τις τροφές αυτές ή χρησιμοποιείστε το βιοσυντονισμό για την απευαισθητοποίηση σας από αυτές (αποτελεί τον μόνο τρόπο απευαισθητοποίησης σε τροφικές αλλεργίες – μπορούμε να σας κατευθύνουμε εάν μας ρωτήσετε).
– Διερευνήστε τις πιθανές ελλείψεις σας σε διατροφικά στοιχεία (βιταμίνες, ιχνοστοιχεία κτλ.). Η αποκατάσταση όλων αυτών με συμπληρώματα διατροφής είναι θεμελιώδους σημασίας.
– Η ύπαρξη δυσβίωσης αποτελεί σοβαρό επιβαρυντικό παράγοντα που αυξάνει τη φλεγμονή του τοιχώματος του εντέρου και σας τοξινώνει υπερβολικά. Θα βοηθήσει σημαντικά η θεραπεία της.
– Χρησιμοποιείστε μεθόδους μείωσης του ψυχολογικού στρες και ασκηθείτε.
Σπαστική κολίτιδα – Ευερέθιστο έντερο
– Η σπαστική κολίτιδα θεωρείται λειτουργική πάθηση, γιατί δεν ανευρίσκεται παθολογικό υπόστρωμα. Παρόλα αυτά είναι σοβαρότατη για τον ασθενή που ταλαιπωρείται καθημερινά.
– Σωστή ισορροπημένη διατροφή με αύξηση των ινών και αποφυγή των γλυκών.
– Διερεύνηση ελλείψεων ουσιωδών διατροφικών στοιχείων και σωστή αποκατάσταση των ελλείψεων με τη λήψη συμπληρωμάτων.
– Αποκατάσταση της «δυσβίωσης» που είναι παρούσα σχεδόν στο 100% των πασχόντων.
– Εντοπίστε τα τρόφιμα που επιδεινώνουν την κατάσταση, γιατί υπάρχει πιθανότητα τροφικής αλλεργίας ή τροφικής δυσανεξίας και χειριστείτε το κατάλληλα. Εντοπίστε (καλύτερα με τη βοήθεια ειδικού) τροφές, καρυκεύματα ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να διεγείρει το πρόβλημά σας, σας δημιουργεί σπασμό και υπερκινητικότητα στο έντερο. Είναι πολύ πιθανόν τα τηγανητά φαγητά να σας πειράζουν.
– Βελτιώστε την ψυχολογική σας κατάσταση, με τεχνικές αυτοθεραπείας ή με τη βοήθεια ενός ειδικού για ψυχολογική υποστηρικτική θεραπεία.
– Αποφυγή ψυχολογικού στρες όσο είναι δυνατόν.
– Αποκλείστε την πιθανότητα της ύπαρξης υποκρυπτόμενης σοβαρής παθολογίας όπως ο όγκος του εντέρου.
Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση – Οισοφαγίτιδα
– Η διατροφή πάλι παίζει σημαντικότατο ρόλο, όπως και σε όλα τα προβλήματα του πεπτικού. Υιοθετήστε ένα προσωπικό διαιτολόγιο και αποφύγετε ερεθιστικές τροφές ή ουσίες, όπως καφέ, αλκοόλ, κάπνισμα. Τροφές με καρυκεύματα, λιπαρές τροφές και σοκολάτα χαλαρώνουν τον τόνο του καρδιοοισοφαγικού σφικτήρα και αυξάνουν την παραγωγή οξέων στο στομάχι.
– Η καλή, βραδεία μάσηση με παράταση του χρόνου του γεύματος, με προσήλωση στη διαδικασία του φαγητού και αποφυγή των διασπάσεων επιταχύνει τη διέλευση της τροφής από το στομάχι.
– Μικρά γεύματα 4-5 ημερησίως και όχι λιπαρά φαγητά (τα λιπαρά παρατείνουν την παραμονή της τροφής στο στομάχι) μειώνουν την πιθανότητα ανάριας λόγω μείωσης της ενδοκοιλιακής πίεσης.
– Εάν δεν υπάρχουν άλλα προβλήματα που να σας δημιουργούν μετεωρισμό και αέρια δοκιμάστε να αυξήσετε τις ίνες στην διατροφή σας.
– Αποφύγετε φάρμακα που διεγείρουν το πρόβλημα.
– Βότανα με πικρή γεύση όπως η αγγελική, η γεντιανή, ο λυκίσκος μπορεί να αυξήσουν τον τόνο του σφικτήρα. Αφεψήματα από αλθαία και φτελιά μπορεί να ανακουφίσουν την επιγαστρική δυσφορία.
– Η χολίνη και η ινοσιτόλη αναφέρεται ότι αυξάνουν τον τόνο του σφικτήρα.
– Δώστε ικανοποιητικό χρόνο μεταξύ γευμάτων και κατάκλισης. Η οριζόντια κατάκλιση σας επιβαρύνει.
Υποχλωριδρία
– Η βεταΐνη υδροχλωρική (προσοχή αν λαμβάνεται ταυτόχρονα ασπιρίνη ή κορτιζόνη) και η νιασίνη μπορεί να αποδειχθεί ότι χρειάζονται μετά από διερεύνηση των ελλείψεων, το ίδιο και η βιταμίνη Β12, Β6, Α, Ε, το φολικό οξύ και τα ιχνοστοιχεία, ασβέστιο, σίδηρος, ψευδάργυρος. Συμβουλευθείτε ειδικό. Η βεταΐνη υδροχλωρική δεν πρέπει να χορηγηθεί εάν υπάρχει επάρκεια υδροχλωρικού οξέος στο πάσχοντα.
Έλκος Δωδεκαδακτυλικό – Πεπτικό – Γαστρίτιδα
– Εξατομικευμένη διατροφή. Αποφυγή ερεθιστικών τροφών ή ουσιών όπως καφές, σοκολάτες, αλκοόλ, κάπνισμα, τροφές με καρυκεύματα, τηγανητά. Το γάλα αρχικά αδρανοποιεί το οξύ του στομάχου, αλλά μετά ακολουθεί υπερέκκριση οξέων. Αποφυγή γλυκών και επεξεργασμένων υδατανθράκων.
– Διερεύνηση ελλείψεων ουσιωδών διατροφικών στοιχείων και αποκατάσταση τους με συμπληρώματα βιταμινών και ιχνοστοιχείων (ψευδάργυρος, βιταμ. Α, C, E, γλουταμίνη μπορεί να λείπουν). Θεραπεία της «δυσβίωσης» εάν συνυπάρχει. Το βότανο γλυκόριζα μπορεί επίσης να βοηθά, καθώς και η μαστίχα Χίου.
– Αποφύγετε φάρμακα ή ουσίες που διεγείρουν το έλκος όπως π.χ. ασπιρίνη, αντιφλεγμονώδη κ.τ.λ.
– Η χορήγηση τριπλού σχήματος αντιβιώσεων σε περίπτωση που διαγνωσθεί το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού χορηγείται από τη συμβατική ιατρική. Στην περίπτωση αυτή προστατέψετε τη χλωρίδα του εντέρου με λήψη ισχυρών δόσεων προβιοτικών.
Κοιλιοκάκη
– Αποφυγή τροφών που περιέχουν γλουτένη.
– Η διερεύνηση των ελλείψεων μπορεί να δείξει την έλλειψη βιταμινών D, Ε, Κ , ασβεστίου, αμινοξέων π.χ. καρνιτίνης ή γλουταμίνης. Η αποκατάσταση των ελλείψεων αυτών είναι σημαντική.
Τροφικές αλλεργίες
– Καθορισμός των αλλεργικών ή δυσανεκτικών τροφών. Αποφυγή των τροφών στη διατροφή σας και απευαισθητοποίηση με τη βοήθεια του βιοσυντονισμού.
– Υποαλλεργικό προσωπικό πρόγραμμα διατροφής με αύξηση των ινών και αποφυγή των γλυκών και επεξεργασμένων υδατανθράκων.
– Θεραπεία του προβλήματος της δυσβίωσης και του διαπερατού εντέρου (βλέπε παρακάτω).
Ηπατοπάθεια ιογενής
– Αποφυγή οινοπνευματωδών ποτών και φαρμάκων που επιβαρύνουν το ήπαρ (ηπατοτοξικές παρενέργειες).
– Αποφύγετε τα «κακά λιπαρά» (υδρογονωμένα λίπη, μαργαρίνες και ζωικά λιπαρά). Χρησιμοποίησε τα «καλά λιπαρά», το ελαιόλαδο και τα ωμέγα 3 λιπαρά από τα ψάρια. Αποφύγετε τη διατροφή εκτός σπιτιού και τα έτοιμα φαγητά, γιατί παρασκευάζονται με υδρογονωμένα λίπη. Επίσης, αποφύγετε τα γλυκά και τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες.
– Διερεύνηση ελλείψεων ουσιωδών διατροφικών στοιχείων και αποκατάσταση τους με συμπληρώματα διατροφής (βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, αμινοξέα κλπ.).
– Τα βότανα γλυκόριζα ή το γαϊδουράγκαθο (silymarine) ή το ταραξάκο μπορεί να αποδειχθεί στη διερεύνηση των ελλείψεων ότι μπορεί να βοηθήσουν.
Χολοκυστίτιδα
– Εμπλουτίστε τη διατροφή με λαχανικά φρούτα και φυτικές ίνες (λιναρόσπορο-πηκτίνη), μειώστε τα γλυκά και τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες.
– Αποφύγετε τα «κακά λιπαρά» και αντικαταστήστε τα με «καλά λιπαρά». Μειώστε την πρόσληψη χοληστερίνης και τις ζωικές πρωτεΐνες.
– Καταναλώστε ικανοποιητική ποσότητα νερού (2 τουλάχιστον λίτρα ημερησίως).
– Διερεύνηση ελλείψεων ουσιωδών διατροφικών στοιχείων και αποκατάσταση τους με συμπληρώματα διατροφής (βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, αμινοξέα κλπ.). Επίσης, τα βότανα γλυκόριζα, γαϊδουράγκαθο (σιλιμαρίνη) ή το ταραξάκο, η μεθειονίνη κ.ά. μπορεί να αποδειχθεί στη διερεύνηση των ελλείψεων ότι βοηθούν.
Δυσβίωση του εντέρου και διαπερατό έντερο
– Ισορροπημένη υποαλλεργική διατροφή με αύξηση των ινών και αποφυγή των γλυκών και των επεξεργασμένων υδατανθράκων.
– Η ενίσχυση της χλωρίδας του εντέρου είναι πρωταρχικής σημασίας στη θεραπεία.
– Διερευνήστε τις ελλείψεις ουσιωδών διατροφικών στοιχείων σε ιχνοστοιχεία, βιταμίνες, προβιοτικά, ένζυμα, αμινοξέα, αντιοξειδωτικά. Τα βότανα αλόη, τσουκνίδα, ταραξάκο μπορεί να χρειάζονται.
– Προτιμήστε τροφές που παρέχουν πρεβιοτικά και θα σας βοηθήσουν στην ανάπτυξη της χλωρίδας. Αυτές είναι οι φυτικές τροφές, όπως κρεμμύδια, σκόρδο, πράσινα κρεμμυδάκια, πράσο, σπαράγγια, ρεβίθια, φακές και δημητριακά όπως π.χ η βρώμη.
– Ακολουθείστε διατροφή χαμηλή σε θειώδη (sulfates), συντηρητικά, αποξηραμένα φρούτα και λαχανικά, θαλασσινά-οστρακοειδή, έτοιμους χυμούς, κρασί.
– Προσδιορίστε ποιες πιθανές τροφικές αλλεργίες και τροφικές δυσανεξίες μπορεί να έχετε. Αποκλείστε από τη διατροφή σας τις τροφές που μπορεί να σας προκαλούν αλλεργία ή χρησιμοποιείστε το βιοσυντονισμό για την απευαισθητοποίηση σας από αυτές.
Εκκολπωμάτωση του εντέρου
– Ακολουθήστε δίαιτα με φυτικές διαλυτές ίνες με προοδευτική αύξηση των τροφών αυτών στο διαιτολόγιο σας, εάν δεν υπήρχαν προηγουμένως, αύξηση του νερού και χρήση ψίλλιου εάν συνυπάρχει δυσκοιλιότητα.
– Αποφυγή της βρώσης των κουκουτσιών που περιέχουν οι τροφές (ακτινίδια –σταφύλια, ξηροί καρποί).
– Υποστήριξη της χλωρίδας του εντέρου με προβιοτικά.
– Διερευνήστε τις ελλείψεις ουσιωδών διατροφικών στοιχείων, εντοπίστε τις ελλείψεις σε ιχνοστοιχεία, βιταμίνες, ένζυμα, αμινοξέα, αντιοξειδωτικά, αντιφλεγμονώδη και βότανα (συνένζυμο Q10, σελήνιο, κουερσετίνη, βρωμελαΐνη, βιταμ. C, κουρκουμά, σκόρδο, υδραστίδα κά.)
– Άσκηση καθημερινή, μείωση βάρους εάν δεν είναι φυσιολογικό.
– Καλή ενυδάτωση του οργανισμού.
Μετεωρισμός – Φουσκώματα – Αέρια στο έντερο
– Διάγνωση του προβλήματος που προκαλεί τα συμπτώματα και κατάλληλη αντιμετώπιση.
– Οι παθήσεις που μπορεί να εκδηλώσουν τα συμπτώματα αυτά, πιθανώς είναι η χολολιθίαση, το έλκος, η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, η αεροφαγία, οι τροφικές αλλεργίες ή τροφικές δυσανεξίες.
– Πιο συχνά οφείλονται τα συμπτώματα αυτά σε δυσβίωση του εντέρου και σε διαπερατό έντερο. Ανατρέξτε παραπάνω στα διάφορα προβλήματα για να ενημερωθείτε για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων αυτών.
Επιγραμματικά για τη βελτίωση της υγείας του εντέρου και του πεπτικού
1. Καθορίστε και αποφύγετε τα αλλεργιογόνα ή δυσανεκτικά τρόφιμα στη διατροφή σας.
2. Αποφύγετε ή μειώστε τα φάρμακα που επιβαρύνουν το πεπτικό σας.
3. Βελτιώστε τη διατροφή σας στο σύνολο της.
4. Μειώστε το άγχος και το ψυχολογικό στρες.
5. Προσδιορίστε και θεραπεύστε πιθανές λοιμώξεις με παράσιτα, μύκητες (candida).
6. Ενισχύστε τη χλωρίδα του εντέρου με προβιοτικά
7. Εντοπίστε διατροφικές ελλείψεις σε συμπληρώματα διατροφής (βιταμίνες, μέταλλα, ένζυμα, HCl οξύ).
8. Αποκαταστήστε τις διατροφικές ελλείψεις.
9. Θεραπεύστε το διαπερατό έντερο.
Τα αναφερόμενα στο άρθρο είναι στοιχεία που αναφέρονται και απορρέουν από τη σχετική βιβλιογραφία με σκοπό την ενημέρωση. Κατ’ ουδένα τρόπο αποτελούν συμβουλές ή οδηγίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε θεραπευτική αντιμετώπιση προβλημάτων. Αν έχετε πρόβλημα υγείας παρακαλούμε να συμβουλευθείτε τον γιατρό σας ή κάποιον ειδικό που θα αναλάβει τη θεραπεία σας και θα έχει την ευθύνη της θεραπευτικής προσέγγισης.
Ματίνα Χρονοπούλου, BSc., N.D., PhD, Δρ. Φυσικοπαθητικής Θεραπευτικής
Ιωάννης Λιάπης, M.D., Νευρολόγος, Ψυχίατρος, Βελονιστής
Πηγές – Βιβλιογραφία
-Clinical Naturopathic Medicine
Leah Hechtman,MSci.,N.D.
UniversityofWestern Australia
Churchil Livingstone, Elsevier, 2011
-Clinical Naturopathy, An evidence-based guide to practice
Jerome Sarris, Jon Wardle,
Churchil Livington, Elsevier, 2010
-Principles and Practices of Naturopathic Clinical Nutrition
Johnathan Prousky,N.D.
Abraham Hoffe, M.D.
CCNB., 2008
-The Clinician’s Handbook of Natural Medicine
JosephE Pizzorno Jr.
Micheal T. Murray
Her Joiner-Bey
Churchil Livingstone, Elsevier 2008
-Naturopathic Standards of Primary Care
Dr. Shehab El-Hashemy,MBChB,N.D.
CCNB., 2007
-Complementary and Alternative Medicine
An Evidence-based approach
Edzard Ernst, M.D., PhD.
Max H. Pitter M.D.
Barbara wider, M.A
Mosby, Elsevier 2006
-Guide to Herbal Medicine
Ksrin Kraft M.D.
Christopher Hobes, L.Ac.
Thieme, 2004
Σχολιάστε το άρθρο