Ένα πραγματικά μεγάλο πρόβλημα είναι να βρείτε την αιτία της δυσκοιλιότητας του παιδιού σας. Η αναγνώριση των διατροφικών αναγκών του παιδιού και η φροντίδα σας να τις ικανοποιήσετε μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη της παιδικής δυσκοιλιότητας. Η δυσκοιλιότητα είναι ένα συνηθισμένο πρόβλημα των νηπίων και των παιδιών και αποτελεί την αιτία περίπου του 3% των επισκέψεων στον παιδίατρο. Ως δυσκοιλιότητα συνήθως ορίζονται οι μη τακτικές κινήσεις των εντέρων που παράλληλα είναι δύσκολες και οδυνηρές. Είναι πολύ συνηθισμένη στα παιδιά και συνήθως οφείλεται στην ανεπαρκή λήψη υγρών, στην μη κατανάλωση αρκετών φυτικών ινών ή σε μια διατροφή πλούσια σε τρόφιμα που ευνοούν τη δυσκοιλιότητα (έτοιμο γάλα, τυρί, μπανάνες, κ.λπ.). Πολλά από τα βρέφη που θηλάζουν έχουν κινήσεις των εντέρων μόνο μια ή δύο φορές την εβδομάδα. Κατά τις κενώσεις, τα νήπια ζορίζονται ή βογκάνε, όμως εάν τα κόπρανα είναι μαλακά δεν είναι δυσκοίλια έστω και εάν οι κινήσεις των εντέρων λαμβάνουν χώρα κάθε δύο ή τρεις ημέρες.
Συμπτώματα: Τα κόπρανα των παιδιών που πάσχουν από δυσκοιλιότητα είναι συνήθως πολύ μεγάλα και σκληρά ή σαν σκληροί σβώλοι. Οι κινήσεις των εντέρων είναι σπάνιες και επώδυνες. Τα παιδιά μπορεί να υποφέρουν από κράμπες στην περιοχή της κοιλιάς. Γιατί τα παιδιά παρουσιάζουν δυσκοιλιότητα; Αποτελεί μάλλον μεγάλο πρόβλημα το να βρείτε την αιτία που το παιδί σας είναι δυσκοίλιο, όταν άλλα παιδιά της ίδιας ηλικίας και με τον ίδιο τρόπο διατροφής έχουν φυσιολογικές εντερικές κινήσεις. Ένα μέρος της αιτίας του προβλήματος μπορεί να είναι οι ιδιαίτερες διατροφικές απαιτήσεις του παιδιού σας. Αν και καταναλώνει μια μέση ποσότητα γάλακτος, η οποία για τα περισσότερα παιδιά δεν αποτελεί αιτία δυσκοιλιότητας, για το παιδί σας η ποσότητα αυτή μπορεί να είναι «υπερβολική».
Επιπρόσθετα με τη διατροφή του παιδιού σας, ένας άλλος βασικός παράγοντας που συμβάλλει στη δυσκοιλιότητα, είναι οι μη τακτικές κινήσεις των εντέρων. Αυτό συνήθως συμβαίνει όταν το παιδί βίωσε κάποτε δύσκολες και οδυνηρές κινήσεις των εντέρων, πράγμα το οποίο περιστασιακά μπορεί να συμβεί σε όλους. Μετά όμως από αυτό το γεγονός, και επειδή μπορεί να έχει συνδέσει την κίνηση των εντέρων με τον πόνο, θα προσπαθεί να συγκρατεί τις κενώσεις του. Αυτή ακριβώς η ενέργειά του δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο, όπου οι κινήσεις των εντέρων είναι οδυνηρές και άρα συγκρατεί τα κόπρανα μέσα του τα οποία με τη σειρά τους γίνονται ακόμα μεγαλύτερα και σκληρότερα, πράγμα το οποίο όταν τελικά φτάσει η ώρα της κένωσης προκαλεί περισσότερο πόνο. Η δυσκοιλιότητα συναντάται επίσης σε παιδιά με ειδικές ανάγκες, όπως στα παιδιά με λανθάνουσα δυσραφία, σύνδρομο Down, πνευματική υστέρηση και παιδική ατροφική εγκεφαλοπάθεια, και μπορεί να αποτελεί παρενέργεια της φαρμακευτικής αγωγής που λαμβάνουν.
Θεραπεία: Ο τελικός στόχος της θεραπείας της δυσκοιλιότητας είναι να έχει το παιδί σας καθημερινά ομαλές κινήσεις των εντέρων. Η θεραπεία της παιδικής δυσκοιλιότητας συνήθως περιλαμβάνει σκευάσματα για το μαλάκωμα των κοπράνων και αντικατάσταση του τρόπου διατροφής του παιδιού με μια πιο ευνοϊκή δίαιτα, που να περιέχει περισσότερες φυτικές ίνες και υγρά.
Αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας με αλλαγές στη διατροφή: Ένας από τους πιο βασικούς τρόπους πρόληψης και θεραπείας της δυσκοιλιότητας του παιδιού σας, είναι η αλλαγή του τρόπου διατροφής του. Αυτό περιλαμβάνει μείωση των τροφίμων που ευνοούν τη δυσκοιλιότητα όπως αγελαδινό γάλα, μπανάνες, γιαούρτι, τυρί, μαγειρεμένα καρότα και άλλα τρόφιμα που δεν περιέχουν μεγάλες ποσότητες φυτικών ινών. Μια συνηθισμένη σύσταση είναι τα παιδιά να λαμβάνουν καθημερινά 5-6 γραμμάρια φυτικών ινών συν την ηλικία τους. Έτσι, ένα παιδί ηλικίας 4 χρόνων θα πρέπει να καταναλώνει καθημερινά 9-10 γραμμάρια φυτικών ινών. Καλές επιλογές είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, ιδιαίτερα όταν αυτά είναι ωμά και με τη φλούδα τους. Λαχανικά ιδιαίτερα πλούσια σε φυτικές ίνες είναι τα φασόλια, οι γλυκοπατάτες, ο αρακάς, τα γογγύλια και οι ωμές ντομάτες, τα κρεμμύδια, κ.λπ. Άλλα τρόφιμα τα οποία συμβάλλουν στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας των παιδιών είναι οι σούπες λαχανικών.
Είναι επίσης σημαντικό το παιδί σας να αυξήσει την κατανάλωση υγρών. Πρέπει να πίνει καθημερινώς τουλάχιστον 2-3 ποτήρια νερό ή χυμούς φρούτων. Ο χυμός μήλου, και ο χυμός από αχλάδια και δαμάσκηνα είναι άριστες επιλογές. Η δυσκοιλιότητα των βρεφών, των νηπίων και των παιδιών, μπορεί να ανακουφιστεί με τη χορήγηση δημητριακών ολικής άλεσης. Το guana όταν τρώγεται με τους σπόρους, παρέχει πίτουρο το οποίο ανακουφίζει το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας. Προσθέστε στη διατροφή του περισσότερα φρούτα όπως ξερά δαμάσκηνα, αχλάδια, σταφύλια, χυμό πορτοκάλι και παπάγια.
Η κακή διατροφή μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση και δυσκοιλιότητα, ενώ η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών του παιδιού σας και η εξασφάλιση ότι παίρνει βάρος κανονικά, είναι πολύ σημαντικά. Επίσης, σημαντικό είναι να θυμάστε ότι τα βρέφη που τρέφονται αποκλειστικά από το μητρικό γάλα, σπάνια υποφέρουν από δυσκοιλιότητα. Μη τακτικές εντερικές κινήσεις δε σημαίνουν απαραίτητα δυσκοιλιότητα, όταν οι κενώσεις των παιδιών σας χαρακτηρίζονται από μαλακά κόπρανα. Η αρχική θεραπεία περιλαμβάνει συνήθως την αύξηση της πρόσληψης νερού ή φρουτοχυμών, μια ή δύο φορές την ημέρα.
Φαρμακευτική αγωγή για τη θεραπεία της δυσκοιλιότητας: Ίσως χρειαστεί να περάσει αρκετός καιρός για να φέρουν αποτέλεσμα οι διατροφικές αλλαγές και μέχρι να γίνει αυτό, ίσως χρειάζεται να δώσετε στο παιδί σας ένα σκεύασμα για το μαλάκωμα των κοπράνων. Ιδιαίτερα, κατάλληλες αγωγές που βασίζονται σε φυτικές φόρμουλες, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα ως θεραπείες συντήρησης και θεωρείται ότι είναι ασφαλείς, αποτελεσματικές και δεν προκαλούν εθισμό.
Προειδοποιητικά σημάδια: Κάποια σημάδια τα οποία μπορεί να δηλώνουν ένα πιο σοβαρό πρόβλημα το οποίο αποτελεί και την αιτία της δυσκοιλιότητας του παιδιού σας είναι: εμετός, απώλεια βάρους, μικρή αύξηση του βάρους, πυρετός, πρήξιμο της κοιλιάς, ανορεξία.
Αλλαγή στον τρόπο συμπεριφοράς: Όταν τα κόπρανα του παιδιού σας γίνουν τελικά μαλακά και οι κενώσεις του τακτικές, είναι πολύ σημαντικό να προσπαθήσετε να αλλάξει η συμπεριφορά του και να το ενθαρρύνετε να έχει τακτικές κενώσεις. Για να γίνει αυτό ίσως θα πρέπει να το βάζετε να κάθεται στην τουαλέτα για περίπου 10 λεπτά μετά τα γεύματα, μια ή δύο φορές την ημέρα.
Αντιμετώπιση της οξείας δυσκοιλιότητας: Επειδή υπάρχει συχνά ένας μεγάλος, σκληρός όγκος κοπράνων που έχει «αποθηκευθεί» στο έντερο του παιδιού σας, και πριν αρχίσει να λειτουργεί η θεραπεία διατροφής και συντήρησης, ίσως θα πρέπει συχνά να γίνεται υποκλυσμός.
Γενικά, στα νήπια κάτω των 18 μηνών μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα υπόθετο γλυκερίνης, με τις οδηγίες του παιδιάτρου. Ωστόσο, η τακτική χρήση των υποκλυσμών ή των υπόθετων πρέπει να αποφεύγεται. Μερικές φορές, βέβαια, είναι απαραίτητα ως «θεραπείες σωτηρίας» εάν το παιδί σας δεν έχει εντερικές κινήσεις για 3-4 ημέρες, αλλά όμως αυτό δεν πρέπει να γίνει συνήθεια.
Επιπλοκές της δυσκοιλιότητας: Εκτός από τον πόνο, η δυσκοιλιότητα μπορεί να προκαλέσει: ρήξη ή σκίσιμο του δέρματος γύρω από τον πρωκτό, αιμορραγία, αιμορροΐδες, πρόπτωση του ορθού, ενσφήνωση. Η εγκόπριση είναι άλλη μια επιπλοκή της χρόνιας δυσκοιλιότητας και μπορεί να οδηγήσει σε ακούσια απώλεια των κοπράνων μαζί με την ενσφήνωση μεγάλου όγκου κοπράνων.
Σημεία που πρέπει να προσέξετε: Εάν το παιδί σας έχει ήπιες εντερικές κινήσεις, αλλά όχι καθημερινά, τότε δεν είναι δυσκοίλιο. Τα σκευάσματα μαλακώματος των κοπράνων, αντίθετα από τα καθαρτικά, δεν προκαλούν εθισμό και συνεπώς μπορείτε να του τα δίνετε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, όπως επί 3-4 μήνες, έτσι ώστε να εμποδιστεί η επανεμφάνιση του προβλήματος.
Η κύρια δράση πάντως πρέπει να είναι η αλλαγή της διατροφής του. Κάντε το παιδί σας να πίνει πολλά υγρά σε οποιαδήποτε μορφή, νερό, χυμούς ή σούπες.
-Επιμέλεια: Σοφία Παπαδοπούλου, Χημικός, Ερευνήτρια Ayurveda, Πρόεδρος ΕΛ.Ε.Μ.Ε.Ε.Α. [www.ayurvedaingreece.gr] (Ελληνική Εταιρεία Μελέτης & Εφαρμογής της Επιστήμης Ayurveda). Σε συνεργασία με το R&D της Himalaya Drug Co.
Σχολιάστε το άρθρο