Ντύστε το σπίτι σας με οικολογικά υλικά και ξεφορτωθείτε τους ανεπιθύμητους τοξικούς επισκέπτες
Το σπίτι μας είναι η «φωλιά» μας, ο χώρος που νιώθουμε μεγαλύτερη ασφάλεια από οπουδήποτε αλλού. Πολλές φορές αυτή η ασφάλεια υποσκάπτεται από τοξικές ουσίες που βρίσκονται στα υλικά και τα αντικείμενα που επιλέγουμε να βάλουμε μέσα σε αυτό. Πέρα από την οικολογική κατασκευή ενός σπιτιού, υπάρχουν όλα αυτά που μπορούμε να κάνουμε στο εσωτερικό του σπιτιού μας για μια πιο υγιεινή, αλλά και πιο φιλική στο περιβάλλον καθημερινή ζωή, μακριά από τους «ενοχλητικούς επισκέπτες», που φωλιάζουν στις ανύποπτες γωνιές και θέτουν σε κίνδυνο την υγεία όλης της οικογένειας.
Από την κατασκευή του ένα σπίτι μπορεί να έχει χτιστεί με οικολογικά υλικά, αλλά ακόμα κι αν αυτό μοιάζει με μακρινή προοπτική στη χώρα μας, υπάρχουν και όλα αυτά που μπορούμε να κάνουμε, είτε ανακαινίζοντάς το, είτε επιλέγοντας τα είδη εκείνα που θα κάνουν το περιβάλλον του πιο ανθρώπινο και υγιεινό.
Τον Μάρτιο του 1992 τέθηκε σε εφαρμογή το Κοινοτικό Σύστημα Απονομής Οικολογικού Σήματος (EEC Regulation 880/1992), το οποίο έρχεται με βάση τεκμηριωμένα, αντικειμενικά και επιστημονικά κριτήρια, να αξιολογήσει εάν ένα προϊόν είναι οικολογικό ή όχι. Τα προϊόντα που φέρουν το ευρωπαϊκό οικολογικό σήμα, δεν εκπέμπουν τοξικές αναθυμιάσεις, δεν περιέχουν ελάχιστες ποσότητες επικίνδυνων υλικών και κατασκευάζονται με επεξεργασίες που δεν σπαταλούν φυσικούς πόρους. Όταν αγοράζουμε προϊόντα βελτίωσης του σπιτιού με το Ευρωπαϊκό Οικολογικό Σήμα (η γνωστή μαργαρίτα) αποκτούμε είδη που προκαλούν μικρότερη βλάβη στο περιβάλλον καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Για να δοθεί το Ευρωπαϊκό Οικολογικό Σήμα σε ένα προϊόν, αυτό πρέπει να υποβληθεί σε αυστηρές δοκιμές περιβαλλοντικής καταλληλότητας, με επαλήθευση των αποτελεσμάτων από έναν ανεξάρτητο φορέα.
Ακόμα όμως και προϊόντα που δεν έχουν αποσπάσει το Ευρωπαϊκό Οικολογικό Σήμα, αλλά είναι κατασκευασμένα από αγνά υλικά και δεν καταστρέφουν το περιβάλλον, ούτε είναι επικίνδυνα για τον άνθρωπο, μπορούν να αντικαταστήσουν τα πολλές φορές επικίνδυνα, τοξικά υλικά που βρίσκονται μέσα στο σπίτι μας.
Οικολογικά δάπεδα
Τα πρώτα δάπεδα στην ιστορία δεν ήταν τίποτα άλλο παρά συμπυκνωμένη γη, με την προσθήκη ποζολανικών υλικών. Κάποτε η επιβάρυνση του φυσικού περιβάλλοντος από την παραγωγή ενός δαπέδου, ήταν σχετικά μικρή. Μετά τη βιομηχανική επανάσταση και τις τελευταίες δεκαετίες, στα πλαίσια της λογικής της χωρίς όρια ανάπτυξης, ακόμη και τα δάπεδα έπαψαν να παράγονται με φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο και έγιναν ακόμα και επικίνδυνα για την υγεία των τελικών χρηστών τους. Η αυξανόμενη ζήτηση οικολογικών ειδών στις μέρες μας, οδήγησε στην επανεμφάνιση ξεχασμένων υλικών ή στην υποστήριξη υπαρχόντων, που είχαν υποτιμηθεί. Έτσι ξανατέθηκε ο όρος «οικολογικό και φιλικό προς το περιβάλλον» και για τα δάπεδα.
Αυτά είναι:
• Τα ξύλινα δάπεδα: δεν τα έχουν επεξεργαστεί με χημικές ουσίες, τοξικά μυκητοκτόνα, λούστρα κ.λπ. Προέρχονται από δάση που δεν έχουν ξυλευτεί και που έχουν αποκατασταθεί μετά την ξύλευση. Οι βασικοί τύποι αυτών των δαπέδων είναι: το μασίφ ξύλινο δάπεδο, το συγκολλημένο (τύπου laminated), το έτοιμο προβερνικωμένο πολλαπλών στρωμάτων. Τα δένδρα που χρησιμοποιούνται είναι κυρίως τρία: το πεύκο, η δρυς, το φελλόδεντρο.
• Τα κεραμικά δάπεδα τύπου Cotto: κατατάσσονται σε εσωτερικά ή εξωτερικά, τοίχου ή δαπέδου, εφυαλωμένα ή ανυάλωτα (χωρίς σμάλτο) και επίπεδα ή μη. Το κεραμικό πλακίδιο, τύπου Cotto, άνθισε στην αρχαιότητα, στο Βυζάντιο, στην Ισλαμική Αρχιτεκτονική αλλά και στην Ιταλική Αναγέννηση. Πρόκειται ουσιαστικά για «ψημένη γη» και απαντάται είτε σε φυσική μορφή, είτε εκσμαλτωμένο.
• Τα δάπεδα linoleum: είναι τα πλέον διαδεδομένα συνθετικά οικολογικά υλικά. Οικολογικά γιατί αποτελούνται από 100% φυσικές πρώτες ύλες. Συνθετικά γιατί αποτελούνται από ξυλάλευρα και σκόνη φελλού, αναμεμειγμένα με λινέλαιο και ρετσίνι, αλλά και με ορυκτά χρώματα, πάνω σε βάση από φυτικό νήμα.
Οικολογικά χρώματα
Η αναζήτηση οικολογικών χρωμάτων για τους τοίχους του σπιτιού μας δεν είναι πλέον μια ουτοπία. Η αγορά παρέχει μια μεγάλη ποικιλία οικολογικών χρωμάτων, αλλά και μια ποικιλία χρωμάτων ήπιας χημείας. Τα οικολογικά χρώματα είναι τα χρώματα που ρυπαίνουν ελάχιστα το περιβάλλον σε όλο τον κύκλο της ζωής τους, από την εξόρυξη των πρώτων υλών, τη διαδικασία παραγωγής, τη συσκευασία, τη διανομή, τη χρήση και εφαρμογή, τη διάρκεια, μέχρι την τελική διάθεση στο περιβάλλον.
Τα χρώματα που έχουν αποσπάσει το Οικολογικό Σήμα της Ε.Ε. σημαίνει ότι: προσφέρουν υψηλή καλυπτικότητα και απόδοση, περιέχουν χαμηλά ποσά οργανικών πτητικών διαλυτών (VOC), εξασφαλίζουν ικανοποιητικές αντοχές στη φθορά, δεν περιέχουν βαρέα μέταλλα, ούτε καρκινογόνες και τοξικές ουσίες, δε φέρουν κανένα σύμβολο κινδύνου στην ετικέτα τους και σε όλο τον κύκλο της ζωής τους ρυπαίνουν ελάχιστα το περιβάλλον.
Οικολογικά στρώματα, ειδή ύπνου
Μερικά στρώματα περιέχουν αφρό πολυουρεθάνης που βλάπτει τη στοιβάδα του όζοντος. Τα ελατήρια των κρεβατιών καλύπτονται συχνά από γαλβανισμένο επίχρισμα μολύβδου, μια επικίνδυνη ουσία που σχετίζεται με νευρολογικές διαταραχές. Τα στρώματα, κλινοσκεπάσματα και άλλα οικιακά υφάσματα, όπως πετσέτες και ταπετσαρίες, όλα μπορεί να ενέχουν κινδύνους για το περιβάλλον ή τον άνθρωπο.
Τα στρώματα με το Ευρωπαϊκό Οικολογικό Σήμα αποφεύγουν τα υλικά που είναι επικίνδυνα για την υγεία και διασφαλίζουν αντοχή και οικονομία. Σε αυτά τίθενται αυστηρά όρια στα επίπεδα παρασιτοκτόνων στις ίνες βαμβακιού. Απαγορεύεται η χρήση βαφών υφασμάτων που είναι καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες ή τοξικές. Τέλος, μειώνουν τον κίνδυνο αλλεργιών.
Κριτήριο για την επιλογή των προϊόντων κλωστοϋφαντουργίας είναι η χρήση φυσικών πρώτων υλών ή η κατοχή κάποιας αναγνωρισμένης οικολογικής σήμανσης. Υπάρχουν βέβαια και προϊόντα τα οποία αν και δεν έχουν αποκτήσει κάποια οικολογική σήμανση, είναι εν τούτοις λιγότερο επιβλαβή για το περιβάλλον, επειδή χρησιμοποιούν μη τοξικές φυσικές πρώτες ύλες. Τα προϊόντα αυτά είναι βεβαίως αποδεκτά, εφόσον συνοδεύονται από σχετικά αποδεικτικά για τη σύστασή τους. Συγκεκριμένα, εφόσον δεν κατέχουν κάποια οικολογική σήμανση, τα προϊόντα θα πρέπει να πληρούν τις εξής προϋποθέσεις: να παρασκευάζονται από φυσικές πρώτες ύλες, να μην περιέχουν φθαλικές ενώσεις, να μην περιέχουν οργανικές ενώσεις του κασσίτερου, να μην περιέχουν βρωμιούχους επιβραδυντές καύσης και να μην κάνουν χρήση βινυλίου (χλωριωμένων πλαστικών PVC).
Οικολογικό παιδικό δωμάτιο
Ένα βρεφικό ή παιδικό δωμάτιο, εκτός από όμορφο και ευχάριστο, θα πρέπει να είναι και ασφαλές, δηλαδή να μην περιλαμβάνει επικίνδυνες ουσίες και υλικά που έχουν κατηγορηθεί για την απελευθέρωση επικίνδυνων ή αλλεργιογόνων ενώσεων. Σύμφωνα με την παιδίατρο Dr. Μed. Πηνελόπη Μηνασίδου Μαυρίδου, τα έπιπλα θα πρέπει να είναι ειδικά επιλεγμένα από εταιρίες eco ή bio προϊόντων, εγγυημένα για την ποιότητα τους, χωρίς τοξικές βαφές, κατασκευασμένα μόνο από φυσικά υλικά και να έχει γίνει ιδιαίτερη μελέτη κατασκευής για την πρόληψη ατυχημάτων. Ιδιαίτερα για τα έπιπλα του παιδικού δωματίου και τα είδη βρεφανάπτυξης, (στρώματα, κουβέρτες, μαξιλάρια, είδη διακόσμησης κ.λπ.) έχουν μεγάλη σημασία τα ειδικά σήματα, ότι είναι οικολογικά και ότι έχει γίνει έρευνα, ώστε να καλύπτονται όλοι οι όροι που προβλέπονται από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας WHO.
Ecolabel για τη Βρεφανάπτυξη σημαίνει: ελάχιστο κίνδυνο για πρόκληση αλλεργιών, περιορισμός της μόλυνσης του νερού και του αέρα κατά τη διαδικασία της κατασκευής τους, μη χρησιμοποίηση ουσιών επικίνδυνων για το περιβάλλον και την υγεία, διατήρηση των χρωμάτων και του σχήματός τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Πρέπει να προσέξουμε στο παιδικό δωμάτιο, να μην υπάρχουν ηλεκτρικές συσκευές ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ακόμη και τα συστήματα ενδοεπικοινωνίας στο παιδικό δωμάτιο, εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, σύμφωνα με την κα Μηνασίδου.
Επίσης, τα παιχνίδια του θα πρέπει να είναι ακίνδυνα, φτιαγμένα από μη τοξικά υλικά κατά προτίμηση ξύλινα ή πάνινα. Μεγάλη προσοχή θα πρέπει να δίνεται στα συγκολλητικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται στα παιδικά έπιπλα. Οι κόλλες θα πρέπει να προέρχονται από φυσικές ουσίες, όπως η καζεΐνη γάλακτος.
…και προϊόντα που θα κάνουν τη ζωή σας πιο εύκολη
Υπάρχουν συσκευές που όχι μόνο δεν είναι τοξικές και επικίνδυνες, αλλά που προσπαθούν να κάνουν την επιβαρυμένη ατμόσφαιρα του σπιτιού μας φιλικότερη. Αντικείμενα που δείχνουν ότι εκτός από τα βασικά είδη του σπιτιού, η λεπτομέρεια είναι τελικά που θα δώσει την τελευταία πινελιά για ένα σπίτι οικολογικό και ακίνδυνο. Αναζητήστε τα!
-της Ειρήνης Κάρου
Σχολιάστε το άρθρο